یكی از موضوعاتی كه با رشد و توسعه علم و تكنولوژی در جهان امروزی به وجود آمد و به سرعت به یكی از نقاط مورد توجه اندیشمندان مبدل گردید، حق تألیف یا حقوق مربوط به ایجاد آثار فكری و هنری است
شرح مختصر:
در حقوق اسلام و فقه امامیه از موضوع "حق تألیف" به صورت خاص، احكام و قواعدی در دست نیست اما این مبحث میتواند در برخی از ابواب فقهی و تحت عناوینی از قبیل "معاوضه بر حقوق"، "حقوق قابل نقل و انتقال"، "حق مالی" و امثال آن مورد بحث و توجه قرار گیرد.
از این رو در مجموعة حاضر، سعی بر آن داریم كه كلیات موضوع و برخی نظرات را با اجمالی از استدلالهای اقامه شده بر آن مورد بررسی قرار دهیم.
فهرست
مقدمه........................................................................................................................ 1
مبحث اول : مفاهیم ....................................................................................................... 3
ب ـ حق معنوی مؤلف................................................................................................. 4
مبحث دوم : مشروعیت حق مؤلف................................................................................. 6
مبحث سوم : پیشینه ادواری حق مؤلف........................................................................... 9
الف ـ عهد باستان........................................................................................................ 9
ب ـ قرون وسطی...................................................................................................... 11
ج ـ عصر جدید (قرن شانزدهم و هفدهم)..................................................................... 12
1- ظهور صنعت چاپ............................................................................................... 12
2- دوران رنسانس..................................................................................................... 13
3- دوران قبل از معاصر.............................................................................................. 13
مبحث چهارم : حق تألیف در حقوق موضوعه ایران ...................................................... 15
مبحث پنجم : حق مؤلف در كنوانسیونهای بینالمللی...................................................... 20
مبحث ششم : ماهیت حقوقی مؤلف............................................................................. 22
بخش اول: حقوق عرفی............................................................................................. 22
الف ـ نظریه ارتباط حق مؤلف با حقوق كار.................................................................. 22
ب ـ نظریه حق مؤلف حقوق فكری............................................................................. 24
ج ـ نظریه تفكیك..................................................................................................... 25
د ـ نظریه وحدت....................................................................................................... 26
هـ ـ نظریه حقوق طبیعی.............................................................................................. 27
و ـ نظریه حقوق شخصی............................................................................................ 27
ز ـ نظریه حقوق اخلاقی ............................................................................................ 28
مبحث هفتم : حق تألیف در حقوق اسلام .................................................................... 31
مبحث هشتم : حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه....................................................... 43
گفتار نخست : خصوصیات حق معنوی مؤلف............................................................... 43
الف ـ حق معنوی غیرقابل انتقال است........................................................................... 43
ب ـ حق معنوی محدود به زمان و مكان نیست............................................................... 46
ج ـ قابلیت استناد....................................................................................................... 47
گفتار دوم : انواع حقوق معنوی................................................................................... 49
بخش اول : حق معنوی مؤلف به اعتبار خودش.............................................................. 49
الف ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف در زمان حیات مؤلف.............................................. 49
ب ـ حق حرمت نام و عنوان مؤلف بعد از فوت.............................................................. 52
بخش دوم : حقوق معنوی به اعتبار تألیف..................................................................... 55
الف ـ حق انتشار........................................................................................................ 55
ب- حق استرداد....................................................................................................... 58
گفتار سوم : نحوه حمایت از حق معنوی مؤلف در حقوق موضوعه ایران و كنوانسیونهای بینالمللی. 60
بخش اول : شرایط حمایت از اثر................................................................................. 60
الف ـ اصالت ........................................................................................................... 60
ب ـ مشروعیت ......................................................................................................... 61
ج ـ ثبت اثر.............................................................................................................. 61
د ـ اعلان مشخصات.................................................................................................. 62
بخش دوم : ضمانت اجرای حمایت از حق معنوی مؤلف................................................ 63
الف ـ ضمانت اجرای جزایی....................................................................................... 63
1ـ تجاوز به نام و عنوان اثر ........................................................................................ 64
2ـ جرم تكثیر و نسخهبرداری بدون اجازه مؤلف............................................................ 65
3ـ تحریف و تغییر اثر................................................................................................ 66
ب ـ ضمانت اجرایی مدنی.......................................................................................... 68
ج ـ درج مفاد حكم در روزنامه................................................................................... 69
د ـ جلوگیری از نشر ................................................................................................. 69
بخش سوم : كنوانسیونهای بینالمللی ........................................................................... 74
مبحث اول : كنوانسیونهای بینالمللی راجع به حق معنوی مؤلف....................................... 75
گفتار اول : كنوانسیون برن.......................................................................................... 75
1ـ مقدمه كنوانسیون................................................................................................... 77
2ـ مقررات ماهوی..................................................................................................... 78
3- مقررات ماهوی مربوط به كشورهای در حال توسعه.................................................. 80
4- مقررات مربوط به مجمع و امور مربوط به آن............................................................ 82
گفتار دوم : كنوانسیون جهانی حقوق مؤلف ژنو............................................................ 83